Ziemia znów jest płaska
Muzeum Sztuki w Łodzi
ms1, Więckowskiego 36, wejście od Gdańskiej 43, 1 piętro
24.09.2021—16.01.2022
Płaska ziemia – traktowana jako metafora, eksperyment myślowy i historyczny mit – staje się punktem wyjścia do refleksji na temat zmieniającej się roli nauki i komunikacji we współczesnym świecie. Wystawa oddaje głos artystkom i artystom, którzy w swojej praktyce analizują pozornie wykluczające się światopoglądy oraz ujawniają infrastruktury technologiczne, systemy polityczne i relacje społeczne wpływające na naszą wiedzę i interpretację rzeczywistości.
Tytuł wystawy niesie za sobą co najmniej dwa znaczenia. Po pierwsze, nawiązuje do historycznie utrwalonego przekonania o tym, że mieszkańcy Europy aż do wypraw Krzysztofa Kolumba mieli wierzyć, że Ziemia jest dyskiem. Chociaż w rzeczywistości sferyczność Ziemi znana była średniowiecznym uczonym, ten mit zawładnął zbiorową wyobraźnią, tworząc fałszywą wizję pogrążonej w niewiedzy przeszłości. Po drugie, w XXI wieku hasło „świat jest płaski” nabrało kolejnego znaczenia. To określenie globu spłaszczonego przez dominację neoliberalizmu, mobilność kapitału oraz sieć umożliwiającą dystrybucję informacji, która niosła obietnicę powszechnego dostępu do wiedzy i równych szans na poprawę własnego losu dla wszystkich. Pozostała ona jednak niespełniona, a technologie informacyjne stały się narzędziem o bezprecedensowej sile oddziaływania w rękach kapitału i władzy.
Natłok otaczających nas komunikatów, danych i sygnałów sprawia, że chociaż wiemy coraz więcej o świecie, to jest nam go coraz trudniej zrozumieć. Epoka informacji zmieniła się w epokę zakłóceń. Uczucie zagubienia jest paliwem dla myślenia spiskowego i magicznego: szukania prostych analogii, połączeń oraz rozwiązań dla zbyt skomplikowanych problemów. W „płaskim” świecie, którego fundament stanowi wiara w ciągły postęp naukowo-technologiczny, jednocześnie rozwijają się poszukiwania wiedzy tajemnej, mistycznej oraz alternatywnych sposobów odnajdywania sensu.
Wszystkie te wątki łączą się w wystawie, która ukazuje splątane zagadnienia komunikacji, kartografii i historii nauki. Ziemia znów jest płaska konfrontuje sprzeczne metody poznania rzeczywistości, analizując, w jaki sposób nie tylko się one zderzają, ale również splatają i dopełniają. Artyści i artystki przyglądają się także mapom, modelom i teoriom, które roszczą sobie prawo do naukowej obiektywności, a które kształtowane są przez systemy władzy. Przedstawione na wystawie dzieła, choć nie przypominają eksponatów dydaktycznych, służą nawigacji wśród przeciwieństw, pytań i wątpliwości.
Artystki i artyści biorący udział w wystawie: Micol Assaël, András Cséfalvay, Cian Dayrit, João Maria Gusmão & Pedro Paiva, Jessika Khazrik, Anne-Mie van Kerckhoven, Szymon Kobylarz, Carolyn Lazard, Diana Lelonek, Mark Lombardi, Katja Novitskova, Zuzanna Piekoszewska, Luiza Prado de O. Martins, Tabita Rezaire, Kameelah Janan Rasheed, Michael Stevenson, Superstudio, Thomas Thwaites, Suzanne Treister, Jakub Woynarowski, Lu Yang.
kurator: Jakub Gawkowski
koordynacja wystawy: Monika Wesołowska
koordynacja druków towarzyszących: Andżelika Bauer
identyfikacja wizualna: Kaja Gliwa
The Earth Is Flat Again
Muzeum Sztuki in Łódź
ms1, 36 Więckowskiego St, entrance from 43 Gdańska St, 1st floor
September 24, 2021 – January 16, 2022
The flat Earth, considered a metaphor, a thought experiment, and a belief falsely ascribed to the past, serves as a point of departure for reflecting on the changing roles of science and communication. The artists featured in this exhibition analyze seemingly contradictory worldviews and identify political apparatuses, technological infrastructures, and social relationships that affect our knowledge and interpretation of reality.
The show’s title holds at least two meanings. Firstly, it references the historical myth according to which, until the travels of Christopher Columbus, Europeans believed the Earth was disc-shaped. While in fact mediaeval scholars knew the Earth to be spherical, this oft-repeated cliché has taken hold in the collective imagination, spawning a false vision of an ignorant past. Secondly, in the twenty-first century, the phrase “the world is flat” has acquired new meaning. It has come to denote a globe levelled by the dominance of neoliberalism, the mobility of capital, and the rise of the Internet, a global information-distribution network that promised universal access to knowledge and equal opportunities for a better life. This promise has not been fulfilled, and now capital and power wield information technologies as tools of unprecedented scale.
The excess of information, data, and signals that surround us mean that although we know more and more about the world, it is increasingly difficult to understand. The age of information has turned into an age of disruptions. The resulting sense of confusion fuels the rise of conspiracy and magical thinking, as people search for simple analogies, connections, and solutions for overly complex issues. In a “flat” world founded on faith in constant scientific and technological progress, we are increasingly searching for esoteric, mystical knowledge and alternative tools to help us create meaning.
All these come together in an exhibition that shows the interconnections between communication, cartography, and the history of science. It confronts different ways of exploring reality, examining how they clash, but also how they weave and complement each other. The artists on display also challenge the limits and constructs of “scientific truth”: they look at maps, models, and theories that claim to be objective, but are in fact shaped by systems of power. Though the artworks featured in this exhibition do not resemble didactic exhibits, they serve as tools to navigate among oppositions, questions, and doubts.
Artists participating in the exhibition: Micol Assaël, András Cséfalvay, Cian Dayrit, João Maria Gusmão & Pedro Paiva, Jessika Khazrik, Anne-Mie van Kerckhoven, Szymon Kobylarz, Carolyn Lazard, Diana Lelonek, Mark Lombardi, Katja Novitskova, Zuzanna Piekoszewska, Luiza Prado de O. Martins, Tabita Rezaire, Kameelah Janan Rasheed, Michael Stevenson, Superstudio, Thomas Thwaites, Suzanne Treister, Jakub Woynarowski, Lu Yang
curator: Jakub Gawkowski
exhibition coordinator: Monika Wesołowska
editorial coordinator: Andżelika Bauer
visual identification: Kaja Gliwa
