Na ekspozycję składa się ponad 150 prac prezentowanych w ramach czterech sekcji. Sekcje te są czterema – z wielu możliwych – perspektywami interpretacji i widzenia naszych zbiorów. Zapraszamy do swobodnego konstruowania własnych ścieżek zwiedzania i szukania indywidualnych perspektyw poznawania prac z kolekcji Muzeum.

Prezentowane na wystawie dzieła pochodzą z tego samego okresu historycznego: pomiędzy latami pięćdziesiątymi XX wieku a współczesnością. Wśród dzieł ze zbiorów Muzeum zwiedzający znajdą znaczące prace z kolekcji innych instytucji oraz ze zbiorów prywatnych.

W pierwszej części wystawy, zatytułowanej „Sztandar. Zaangażowanie, realizm i sztuka polityczna”, są zgromadzone dzieła związane z zaangażowaniem politycznym i wiarą w sprawczą rolę sztuki. Prace pochodzą z różnych krajów, dekad i porządków ideologicznych. Triumfuje figura człowieka, publicystyczne treści, przekonanie o uniwersalności języka sztuki. Część tej historii to także propaganda: sztuka w działaniu, na dobre i na złe związana z bieżącą polityką.

Druga część wystawy nosi tytuł „Tworzywa sztuczne: ciała, towary, fetysze od zimnej wojny po współczesność”. Znajdują się tu dzieła wyrażające konsumpcyjne pragnienia, fascynację popkulturą, reklamą i mediami masowymi – nie tylko w społeczeństwach, w których po drugiej wojnie światowej nastąpił boom ekonomiczny i wzrost konsumeryzmu, ale także wśród mieszkańców „ubogich peryferii”, w tym Europy Wschodniej i Globalnego Południa. Główną metaforą jest tutaj „plastikowe ciało” – ciało konsumujące w reżimie totalitarnym obrazy zza żelaznej kurtyny. Plastik (i nafta), zdobycze postprzemysłowego kapitalizmu, w drugiej połowie XX wieku robią furorę zarówno w społeczeństwach dobrobytu, jak i w gospodarkach socjalistycznych.

Trzeci rozdział wystawy nosi tytuł „Przenicowany świat. Sztuka, duchowość i przyszłe współistnienie”. Zgromadzone tu dzieła czerpią z bezkompromisowej wyobraźni i nienowoczesnych tradycji: sztuki ludowej, nieprofesjonalnej, rdzennej, osobnych praktyk artystycznych. Prezentowane obiekty i postawy artystyczne łączy staranie, by „przejrzeć” zastaną rzeczywistość, dotrzeć do jej głębi, wydobywając ciemny, duchowy i egzystencjalny potencjał. Zestawienie ze sobą artystów z często bardzo odległych kontekstów geograficznych i politycznych pokazuje możliwość zaistnienia przyszłej wspólnoty.

Ostatnia część wystawy kolekcji MSN-u zatytułowana jest „Realne abstrakcje. Autonomia sztuki wobec katastrof nowoczesności”. Powraca w niej pytanie o granice sztuki, jej niezależność, możliwość zachowania autonomii wobec innych systemów wiedzy i doświadczania rzeczywistości. Dzieła zgromadzone w tym rozdziale wystawy często posługują się językiem abstrakcji, jedną z podstawowych kategorii sztuki nowoczesnej. Oglądamy je tym razem przez pryzmat dyskusji o kryzysie nowoczesności jako marzenia o postępie i nieograniczonym rozwoju. Czy nowoczesność zdąży stawić czoła katastrofom, które przyspieszyła albo wręcz sama wywołała?

Jest to wystawa „niestała” nie tylko dlatego, że będzie ją można zobaczyć do jesieni 2025 roku, ale przede wszystkim z tego powodu, że kanon dzieł sztuki współczesnej jest ruchomy, niestały. Prezentacji dzieł z kolekcji MSN-u towarzyszy bogaty program wydarzeń: oprowadzań, spotkań, warsztatów czy interwencji performatywnych. Zapraszamy do poznawania naszych zbiorów „w działaniu”.

Rozdziały wystawy:

Sztandar. Zaangażowanie, realizm i sztuka polityczna
Kurator: Sebastian Cichocki

Tworzywa sztuczne: ciała, towary, fetysze od zimnej wojny po współczesność
Zespół kuratorski: Tomasz Fudala, Natalia Sielewicz

Realne abstrakcje. Autonomia sztuki wobec katastrof nowoczesności
Kurator: Łukasz Ronduda

Przenicowany świat. Sztuka, duchowość i przyszłe współistnienie
Zespół kuratorski: Magda Lipska, Szymon Maliborski

Wystawa niestała. 4 × kolekcja.
21.02.2025 – 05.10.2025
Bilety: Normalny 30 zł, Ulgowy 20 zł, Grupowy 20 zł, Rodzinny 60 zł

Zwracamy Waszą uwagę na to, że w przestrzeni Muzeum znajdują się dzieła, które mogą być nieodpowiednie dla osób małoletnich oraz wysokowrażliwych. Aby ułatwić Wam świadome zwiedzanie w recepcji oraz stronie internetowej Muzeum udostępniona będzie informacja z lokalizacją takich prac. Możecie też zapoznać się ze szczegółowymi opisami tych dzieł, które pozwolą Wam podjąć decyzję o tym, w jaki sposób zwiedzicie wystawę.