OLD SORES MUST (NOT) BE RE-OPENED?
Introduction to “ignoble” critique
Who’s an ignoble critic? It’s somebody who feels relative of iniquitous figures from modern myths. Being relative, however, does not prevent him from involving in reliable, if radical, critique, since, as we remember from a Centuries-old aphorism, “it takes similar to know what similar is” (Sextus Empiricus).
Ignoble critic is one who opens old sores. Who does this in order to provoke a cry of despair or bliss. But not only that – he also does it to set voices of condemned phantasms and metaphors free. Such a critic believes that stitched and scarred mouth of the Damned have to be opened since it is their speech that makes us aware we are in fact mostly what we are ashamed of and what we force out.
Ignoble critic thus unleashes representations cursed and listens closely to their say. In this he occurs someone very decent – after all he liberates rather than colonises. This is his crucial merit: he wants not to colonise fantasy. He’s not driven by mission of carrying civilisation forth in order to harness representations to politically correct work or engaging them to service for the sake of conventions in force at present. Ignoble critic allows disgraceful phantasms to create a new sovereign Mordor, in which the “charm” is hidden, supplanted beyond the borders of modernity (or overcome thereby, if only seemingly).
Tomasz Kozak in his exhibition OLD SORES MUST (NOT) BE RE-OPENED? presents three found footage projects. The first – Yoga Lesson (2007) – analyses similarities between the Aryan Myth and mythology created by late-modern movies. Another – Negroisation. Exhumation of a Certain Metaphor (2006) – reveals overlapped black self-portraits of “executioner” and “victim” – two writers who, just after the end of WW2 used the figure of a Negro in their writings in order to represent the fall of European culture (Ernst Jünger, a Captain of Wehrmacht, one of the prominent representatives of German Conservative Revolution being the “executioner” and Tadeusz Borowski, a prisoner of Dachau, a poet gravitating towards the left and the author of famous stories from concentration camps). The third project – Song of Sublime (2008) – penetrates the space of cinematographic phantasms in search of what is sacred, understood (in line with the etymology of the word sacer) as “sublime” and “holy”, while at the same time “polluted” and “damned”.
~
OLD SORES MUST (NOT) BE RE-OPENED?
Kim jest „niegodziwy” krytyk? To ktos, kto czuje sie „spokrewniony” z „niecnymi” figurami nowoczesnych mitów. „Pokrewienstwo” nie przeszkadza mu jednak w rzetelnej i radykalnej krytyce, jak bowiem glosi pradawna madrosc: „podobne daje sie poznac tylko podobnemu” (Sextus Empiricus).
Krytyk „niegodziwy” jest kims, kto otwiera stare rany. Robi to po to, by wywolac krzyk rozpaczy albo rozkoszy. Ale nie tylko – robi to takze, aby wyzwolic glosy potepionych fantazmatów i metafor. Krytyk ten wierzy, ze zaszyte i zabliznione usta Potepionych trzeba otworzyc, poniewaz to wlasnie ich mowa uswiadamia nam, ze w ogromnym stopniu jestesmy tym, czego sie wstydzimy i wypieramy.
Krytyk „niegodziwy” wyzwala zatem wyklete wyobrazenia i z uwaga slucha ich mowy. Okazuje sie wówczas kims nader prawym – jest wszakze wyzwolicielem, a nie „kolonizatorem”. Na tym polega jego najwieksza „cnota”: on nie chce „kolonizowac” fantazji. Nie przyswieca mu„cywilizacyjna” misja, której celem byloby zaprzegniecie wyobrazen do poprawnej politycznie pracy albo wcielenie ich do sluzby na rzecz aktualnie obowiazujacej konwencji kulturalnej. Krytyk „niegodziwy” pozwala „haniebnym” fantazmatom utworzyc suwerenny Mordor, w którym kryje sie „magia” i „czar” tego, co zostalo wyparte poza granice „nowoczesnosci” (lub pozornie przez nia przezwyciezone).
Tomasz Kozak na wystawie OLD SORES MUST (NOT) BE RE-OPENED? zaprezentuje trzy projekty found footage. Pierwszy – Yoga Lesson (2007) – analizuje podobienstwa miedzy mitologia kreowana przez pózno-nowoczesne kino komercyjne a tzw. Mitem Aryjskim (Arian Myth). Drugi – Negroisation. Exhumation of a Certain Metaphor (2006) – ukazuje nakladajace sie na siebie „czarne” autoportrety „kata” i „ofiary” – dwóch pisarzy, którzy tuz po zakonczeniu II wojny swiatowej poslugiwali sie w swoich pismach figura „Murzyna”, by zobrazowac katastrofe europejskiej kultury („katem” jest Ernst Jünger, kapitan Wehrmachtu i jeden z czolowych przedstawicieli niemieckiej Rewolucji Konserwatywnej, „ofiara” zas – Tadeusz Borowski, wiezien Dachau, lewicujacy poeta, autor slynnych opowiadan obozowych). Trzeci z projektów – Song of Sublime (2008) – penetruje otchlan kinematograficznych fantazmatów w poszukiwaniu tego, co „sakralne”, czyli (zgodnie z lacinska etymologia slowa sacer) „wzniosle” i „swiete”, a jednoczesnie „skazone” i „przeklete”.
