Burger
Close

CIOTKA KENA

05.02 -27.03.2021
kuratorka: Agnieszka Rayzacher | współpraca: Kinga Cieplińska

Artyści: Zbigniew Libera, Jan Możdżyński, Partyk Różycki, Paweł Baśnik, Mac Lewandowski, Krzysztof Wodiczko, Paweł Żukowski


Kiedy ponad rok temu zaczęłam zastanawiać się nad wystawą Ciotka Kena, sytuacja społeczna w Polsce znacznie różniła się od aktualnej. Wówczas impulsem były dla mnie Seminaria Feministyczne organizowane w lokalu_30 – inicjatywa równościowa, mająca na celu dyskusję na temat szeroko rozumianego feminizmu i jego związków ze sztuką i kulturą współczesną. Seminaria prowadzimy od ponad trzech lat – zastanowiło mnie, że w naszych spotkaniach tak rzadko i tak nielicznie biorą udział mężczyźni, zaczęłam więc się przyglądać sytuacji poza Polską. Okazało się, że np. w Hiszpanii mężczyźni spotykają się i dyskutują na temat równouprawnienia, bo czują, że dotyczy ono nas wszystkich. W Polsce przez wiele lat kwestie równego traktowania, równego statusu, a przede wszystkim kwestie związane z prawami reprodukcyjnymi zdawały się obchodzić tylko osoby z macicami. Nawet Czarny Poniedziałek 3 października 2016 roku, mimo swojej masowości, zgromadził przede wszystkim kobiety – to my w strugach deszczu stałyśmy przy placu Zamkowym w Warszawie i wielu innych placach w całym kraju. Niespodziewanie decyzja Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 roku w sprawie jeszcze bardziej rygorystycznego ograniczenia prawa do aborcji sprawiła, że na ulice wyszły dziesiątki, a nawet setki tysięcy osób – od samego czwartkowego popołudnia (dnia ogłoszenia wyroku) wśród protestujących byli wszyscy, niezależnie od tożsamości płciowej. Nagle okazało się, że ta sprawa dotyczy nas jako zbiorowości, bo jest kolejnym sponiewieraniem naszych praw, godności i podmiotowości, a strajk kobiet przekształca się w solidarny strajk wszystkich osób – kobiecych, męskich, niebinarnych. 

Tytuł wystawy zainspirowany jest słynną pracą Zbigniewa Libery – pierwszego polskiego artysty, który już pod koniec lat 80. w swoim wideo Jak tresuje się dziewczynki poddał krytyce przygotowywanie dzieci do z góry przewidzianych ról płciowych. Praca ta zapoczątkowała cykl obiektów i instalacji tworzonych w latach 90., w których artysta odnosił się do związku kapitału i mediów z płcią kulturową. Postawa Libery antycypowała rozwój ruchu feministycznego w Polsce, mając ogromny wpływ na pokolenia artystek i artystów, jak również krytyczek i krytyków sztuki, kuratorek i kuratorów. Do fascynacji Liberą przyznaje się m.in. autor kartonów i desek z równościowymi cytatami i hasłami Paweł Żukowski, a także Jan Możdżyński, który poprzez swoje malarstwo oraz wypowiedzi w mediach deklaruje postawę antypatriarchalną, związaną jednocześnie z niebinarnym ujęciem płci i zainteresowaniem tematyką BDSM. Można powiedzieć, że tak jak twórczość Libery z lat 80. i 90. była związana z drugą falą feminizmu, tak Możdżyński reprezentuje jego czwartą falę. Jednocześnie sam Libera dziś w swoich pracach wielokrotnie porusza wątki queerowe. Obszary te nie są również obce Macowi Lewandowskiemu, autorowi działania inspirowanego performansem Stupid Woman Ewy Partum, które jest wyrazem potrzeby przynależności osób nieheteronormatywnych. Artysta zrealizował również wideo Giving & Receiving, gdzie biczuje się bukietem róż stającym się narzędziem opresji w kontekście oczekiwań nałożonych na mężczyznę przez patriarchalną wizję jego płci. Refleksję nad zmianą kulturowej roli płci, nad tym, co postrzegamy jako męskie – niemęskie, kobiece – niekobiece, w swoich pracach snuje Patryk Różycki – autor totalnych instalacji, w których próbuje odrzucić topos tworząc wizerunek osoby męskiej – emocjonalnej i czułej, odrzucającej strategię siły i władzy na rzecz łagodności i współodczuwania. 

Prezentujemy również prace, których autorzy empatyzują z kobietami, tak jak to robi Krzysztof Wodiczko w wideo Tijuana Projection, w którym oddaje głos sześciu meksykankom wypowiadającym się na temat trudnej do wyobrażenia przemocy. Paweł Baśnik przywołuje Erzulie – haitańską boginię Voodoo, której wizerunek jest inspirowany ikoną Matki Boskiej Częstochowskiej, matronkę lesbijek i feminizmu troski, wzajemnego wsparcia w trudnych chwilach i potrzeby wspólnego przeciwstawiania się opresorom. Ten sam autor portretuje i upamiętnia wygumkowane z kart oficjalnej historii kobiety, które miały swój udział w odzyskiwaniu przez Polskę niepodległości w 1918 roku.

Na wystawie pokazujemy twórczość artystów, którym nieobce jest podejście do feminizmu jako dążenia do równości wszystkich osób i istot. Jej celem jest otwarcie dyskusji, dlatego zapraszamy do przyłączenia się do XVIII edycji Seminarium Feministycznego, której tematem będą „Drogi do feminizmu”.  

Kuratorka: Agnieszka Rayzacher
Współpraca kuratorska: Kinga Cieplińska

Na zdjęciu: Zbigniew Libera, Poetka Maria de Cyrano, 2020, dzięki uprzejmości Apolonii Dwurnik


KEN’S AUNT

Artists: Zbigniew Libera, Jan Możdżyński, Partyk Różycki, Paweł Baśnik, Mac Lewandowski, Krzysztof Wodiczko, Paweł Żukowski


Exhibition runs: 5 February – 27 March 2021

Over a year ago, when I started thinking about the exhibition Ken’s Aunt, the social situation in Poland was very different from what it is now. My impulse at the time came from the Feminist Seminars organised at lokal_30, an equality-driven initiative embracing discussions on broadly understood feminism as well as its ties with contemporary art and culture. The seminars have been running for three years now. It strikes me that so few men so seldom take part in our meetings, so I’ve taken a look at the situation outside Poland. It turns out that in Spain, for example, men meet and discuss the equality of rights because they feel it concerns everyone. In Poland, the questions of equal treatment, equal status and, above all, reproductive rights for many years seemed to interest only people with uteruses. Even the Black Monday protests on 3 October 2016, despite mass attendance, gathered mainly women – it was us who stood on Warsaw’s Castle Square and a myriad other squares across the country in pouring rain. Unexpectedly, the ruling of the Constitutional Court on 22 October 2020, which further limited already strict abortion law, sent dozens or even hundreds of thousands of people to the streets. From that Thursday afternoon (when the ruling was announced), the protesters included everyone, regardless of their gender identity. It suddenly turned out that the problem concerned all of us as a community because it came as yet another time when our rights, dignity and subjectivity were trampled, and the women’s strike transformed into a solidarity strike of all individuals: male, female and non-binary.

The exhibition title is inspired by the famous piece by Zbigniew Libera, the first Polish artist who already at the end of the 1980s criticised squeezing young children into stereotypical gender roles in his video How to Train Little Girls. The piece inaugurated a series of objects and installations created in the 1990s, in which Libera addressed the ties between capital, the media and gender. His approach anticipated the development of the feminist movement in Poland, powerfully influencing generations of artists, critics and curators. Among those who admit fascination with Libera is Paweł Żukowski, the artist behind cardboards and planks with quotations and slogans promoting equality, and Jan Móżdżyński, whose paintings and media statements convey his anti-patriarchal stance, which combines a non-binary perspective on gender with an interest in BDSM culture. We may say that just as Libera’s work from the 1980s and 1990s bore relation to second-wave feminism, Móżdżyński represents its fourth wave. At the same time, Libera himself frequently includes queer motifs in his works created today. Mac Lewandowski is also no stranger to the topic: his action inspired by Ewa Partum’s performance Stupid Woman conveys the need for a sense of belonging felt by non-heteronormative individuals. Another piece by this artist, the video Giving & Receiving, shows him flagellating himself with a bouquet of roses, which comes to represent a tool of oppression in the context of expectations imposed on men by the patriarchal vision of manhood. Reflection on the changing cultural role of gender, with a focus on what we perceive as manly/unmanly, womanly/unwomanly, is also undertaken by Patryk Różycki. His total installations seek to reject this stereotypical topos by creating an emotional and tender male image and replacing the strategy of power and authority with gentleness and empathy. 

The exhibition also features works whose authors empathise with women, such as Krzysztof Wodiczko in his video Tijuana Projection, in which he lets six Mexican women speak out on unimaginable violence. Paweł Baśnik evokes the figure of Erzulie – the Haitian Voodoo spirit, often portrayed to resemble the Black Madonna of Częstochowa. Erzulie is a matron of lesbians and feminism of care, of mutual support in difficult times moments and the need to stand against oppression together. Baśnik also portrays and commemorates women erased from official history, who contributed to Poland’s regained independence in 1918.

Ken’s Aunt showcases the work of artists who champion feminism as a pursuit of equality for all people and living creatures. The goal of the exhibition is to open up a debate, which is why we cordially invite you to join the 18th edition of the Feminist Seminar, devoted to “Paths to Feminism”. 

Curator: Agnieszka Rayzacher
Collaboration: Kinga Cieplińska

Photograph: Zbigniew Libera, Poetess Maria de Cyrano 2020, courtesy of Apolonia Dwurnik

otwarcie| opening:
05.02.2021
16:00-18:00

*Wystawę można oglądać w siedzibie galerii – zapewniamy możliwość indywidualnego zwiedzania. Osoby, chcące upewnić się, że w czasie ich wizyty nie będzie innych gości prosimy o wcześniejszy kontakt mailowy: lokal30@gmail.com.

*The exhibition can be viewed at the gallery. We offer the possibility of individual viewing. Visitors who wish to make sure that no other guests will be present during their visit are kindly asked to contact us in advance at: lokal30@gmail.com.