Wystawa międzynarodowa „HUMAN”
Kuratorki / Edyta Wolska i Oksana Karpovets
8.07 – 8.10.2023
Galeria Kameralna / Partyzantów 31a w Słupsku
Baszta Czarownic / F. Nullo 8 w Słupsku
Centrum Aktywności Twórczej / Zaruskiego 1a w Ustce
Błędne koło katastrof wywoływanych i powtarzanych przez człowieka od tysięcy lat doprowadziło nas do zastoju i podważyło naszą wiarę w ludzkość i przyszłość. Czy cywilizacyjny rozwój humanizmu rzeczywiście nastąpił? Czy też prymitywne ludzkie instynkty dominacji, kontroli i posiadania nie zostaną okiełznane nawet w obliczu zagłady ludzkości i Ziemi? Prace prezentowane na wystawie odzwierciedlają powszechne poczucie rychłego samounicestwienia rasy ludzkiej w wyniku nieodwracalnych skutków degradacji środowiska, zagrożenia nuklearnego i wojny na Ukrainie, która w istocie rzeczy wywiera szeroki wpływ na funkcjonowanie całego świata. A jednak autorzy prezentowanych na wystawie prac nie pozostają biernymi obserwatorami. Artyści analizują punkty styczne pamięci historycznej i społeczno-politycznych realiów teraźniejszości, jednocześnie odrzucając jednostkową melancholię na rzecz wielowymiarowych form krytyki, oporu i obojętności. Wystawa jako całość pozbawiona jest utopijnych iluzji oprawionych w antropocentryczną, nowoczesną logikę, a zamiast tego opiera się na dystopijnej perspektywie i uznaniu, że koegzystencji pozostaje z natury rzeczy w konflikcie. To, w jaki sposób wykorzystamy tę konfliktową istotę współżycia, aby rozwiązać środowiskowe i humanitarne kryzysy, z którymi mamy dziś do czynienia, w dużej mierze zadecyduje o przyszłości, w jakiej przyjdzie nam żyć. /Oksana Karpovets/
Żyjemy w świecie, w którym nasze społeczeństwo zostało obarczone niepewnością jutra i poczuciem fragmentaryzacji duchowej, zaś nasze więzi przynależności zostały wystawione na ciężką próbę. W obliczu toczącej się w Ukrainie wojny, kultura powinna pełnić ważną funkcję, aby tym mocniej konstytuować poczucie naszej tożsamości w demokratycznym świecie. Sztuka także posiada wagę nie do przecenienia, ponieważ niczym barometr odzwierciedla niestabilność świata oraz proces powstawania, rozpadu i ponownego zawiązywania wartości.
Wystawa „Human” ma służyć zintegrowaniu wysiłków artystów na rzecz świata, który daje nam minimum pewności jutra i wzajemnej solidarności. Przebiegające globalnie kryzysy, a w szczególności rosyjska agresja na Ukrainę dowodzą, że człowiek może z dnia na dzień stracić bliskich, a społeczne otoczenie zachwiać się w posadach.
Żyjemy w czasach, w których prowadzonych jest ponad dwadzieścia konfliktów zbrojnych na całym świecie. Jednak opinią publiczną najbardziej wstrząsnęły zbrodnie ludobójstwa w Buczy i innych miastach ukraińskich. Dla człowieka żyjącego w świecie po Auschwitz i Buczy straciły moc wszystkie fundamentalne narracje. Być może świat i człowieka należy wymyśleć od nowa. „Human” jest projektem, który ma być nowym głosem i nową narracją w jeszcze starym świecie.
Wkrótce po wybuchu wojny i agresji Rosji na Ukrainę do Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej zostały zaproszone artystki – uchodźczynie wraz ze swoimi dziećmi, które przez pół roku znalazły gościnę w naszej instytucji. Podczas ich pobytu – w trakcie licznych spotkań, warsztatów oraz rozmów narodziła się wstępna koncepcja wystawy „Human”, która wyniknęła z naturalnej potrzeby odniesienia się do tematyki wojny w Ukrainie, bezpośrednio dotkniętych nią artystek oraz ich bliskich. Autorkami koncepcji projektu są Oksana Karpovets z Ukrainy i Edyta Wolska – dyrektorka Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej w Słupsku. Koncepcja projektu wykracza poza doraźne okoliczności i zakłada prezentację dzieł, które obrazują humanistyczne pęknięcie, jakie dotknęło świat oraz kulturę dużo wcześniej przed agresją Rosji na Ukrainę. Współczesny człowiek żyje z bagażem ciężkich doświadczeń i jako targana wiatrami historii jednostka musi scalić świat na nowo . Dlatego celem wystawy jest próba opisania i opowiedzenia świata od nowa. „Human” to projekt, do którego kuratorki – Oksana Karpovets i Edyta Wolska – zaprosiły artystki i artystów – wśród nich jest Ewa Zarzycka – pochodzących głównie z Polski i Ukrainy.
Podczas wernisażu odbędzie się panel dyskusyjny na temat kondycji współczesnego człowieka z udziałem kuratorek, artystek i artystów, a także zaproszonych gości. Moderatorem panelu będzie dr Roman Lewandowski, który będzie również współpracował przy całości projektu „Human”. Do wystawy zostanie wydany katalog.
Oksana Karpovets jest historyczką sztuki i kuratorką specjalizującą się w sztuce współczesnej z Europy Wschodniej. Urodziła się na Ukrainie, dorastała na Białorusi, studiowała w Stanach Zjednoczonych. Od 2020 roku mieszkała we Lwowie, gdzie pełniła funkcję wizytującej kuratorki w Centrum Sztuki Jam Factory. Z powodu wojny zamieszkała w Paryżu, gdzie obecnie pracuje nad rozprawą doktorską zatytułowaną „Ukraińska sztuka wideo (1980-2020): Intermedialny instrument emancypacji, ponownej polityzacji i zmiany społecznej” na uniwersytecie w Sorbonie. Oksana pracuje nad kilkoma projektami kuratorskimi. W la Cite Internationale des Arts w Paryżu jest kuratorką wystawy pt. „Kiedy niepojęte nabiera formy”, prezentującej prace 15 artystów na emigracji z Ukrainy, Syrii, Libanu, Iranu, Białorusi i Myanmaru. W Bałtyckiej Galerii Sztuki Współczesnej w Polsce jest współkuratorką wystawy Human, prezentującej prace ukraińskich i polskich artystów. Równolegle jest współkuratorką międzynarodowej wystawy Organic Communities w Centrum Sztuki Jam Factory we Lwowie na Ukrainie, która była zaplanowana na jesień 2022 roku, ale z powodu wojny została przesunięta na 2024 rok.
Oksana odbyła staż zawodowy w Museum of Modern Art w Nowym Jorku i San Francisco Museum of Modern Art w Kalifornii. Dzięki wsparciu stypendium Fulbrighta, w 2018 roku uzyskała tytuł magistra muzealnictwa na uniwersytecie w Nowym Jorku.
