Kuratorka: Agnieszka Rayzacher
Natalia LL jest legendą polskiej neoawangardy, artystką o bardzo wyrazistej postawie, która w latach 60. i 70. należała do grupy prekursorów performance, filmu eksperymentalnego, zajmowała się także fotografią, instalacją i rzeźbą. W 1970 roku wraz z Andrzejem Lachowiczem, Zbigniewem Dłubakiem i Antonim Dzieduszyckim założyła działającą we Wrocławiu grupę artystyczną i galerię Permafo. Mieszkająca w Polsce artystka już w połowie lat 70. została dostrzeżona przez zagraniczną krytykę feministyczną, a jej praca Sztuka konsumpcyjna (1972) była reprodukowana na plakatach Frauen Kunst – Neue Tendenzen w Innsbrucku w 1975, a także na okładce FlashArt. Jej postawa artystyczna i zaangażowanie sprawiły, że artystka zza żelaznej kurtyny była zapraszana do udziału w wystawach i konferencjach w wielu krajach europejskich.
Wystawa w lokalu_30 ma na celu dekonstrukcję mitu dotyczącego Natalii LL jako „autorki jednej pracy” – powszechnie znanej Sztuki konsumpcyjnej. Wokół tego cyklu narosło wiele legend, powstały liczne teksty, które pozwoliły artystce zostać dostrzeżoną na międzynarodowej scenie artystycznej, ale jednocześnie zawężały interpretację jej sztuki do krótkiego okresu jej działalności, odrzucając lub negując bardzo interesujące dokonania pochodzące z pierwszych lat twórczości.
Na wystawie zostaną pokazane nigdy dotąd nie prezentowane prace fotograficzne realizowane z Andrzejem Lachowiczem we Wrocławiu w połowie lat 60. Stanowią one pierwsze próby obiektywnego zapisu obrazu ciała ludzkiego. Motyw ten kilka lat później powrócił w rozbudowanym cyklu Sfera intymna (1969), aby zostać w pełni rozwiniętym w pracach z początku lat 70., kiedy to Natalia LL zaczęła tworzyć permanentne rejestracje – drogi, czasu, czy wreszcie twarzy. Prace te – zapisy fotograficzne oraz filmowe – stanowiły jedne z oryginalniejszych na gruncie polskiego konceptualizmu, włączając w obszar sztuki analitycznej wątki egzystencjalne, erotyczne, a w szerszej perspektywie również społeczne.
W pracach artystki z lat 60. uwidacznia się problem kształtowania tożsamości kobiety wbrew tradycji, przeciwstawiania się zastanym społecznym i kulturowym strukturom patriarchalnym. Fotografie, rejestracje aktu seksualnego, które składają się na cykl zatytułowany Sfera intymna, są rezultatem fascynacji cielesnością i seksualnością człowieka. Można postrzegać je jako ekshibicjonistyczne akty odwagi, które naruszają schematy obyczajowe w społeczeństwie polskim przełomu lat 60. i 70., a jednocześnie stają się znakiem dokonującej się wówczas rewolucji. Prace te, poprzez prowokację wobec wszechobecnej cenzury, nabierały jednak rozmiarów pytania o tożsamość i świadomą obecność obywateli
w systemie totalitarnym. Kobieta świadoma swojej seksualności, urody i młodości oraz wynikającej stąd władzy naruszyła konwencje układów społecznych opartych na jej podporządkowaniu. Natalia LL, świadoma możliwości i konieczności analizy swojej podmiotowości, rozpoczęła badania wprowadzając w granice obrazu swoje własne ciało.
Wystawie towarzyszyć będzie pokaz filmu Karola Radziszewskiego America Is Not Ready For This, będącego rezultatem poszukiwania przez niego śladów obecności Natalii LL w Nowym Jorku w 1977 roku. Artystka, podczas stypendium Fundacji Kościuszkowskiej, poznała najważniejszych twórców ówczesnej sceny artystycznej. Radziszewski przeprowadził szereg wywiadów z artystami, którzy zapamiętali ją z tamtej podróży. Jego film to nie tylko wspomnienia o Natalii, ale też wyłaniający się w trakcie wywiadów obraz sztuki lat 70.
Jesienią 2013 roku zostanie również wydana książka zawierająca nowe interpretacje twórczości Natalii LL, z tekstami m.in. Krzysztofa Pijarskiego, Kazimiery Szczuki i innych, pod redakcją Doroty Jareckiej i Agnieszki Rayzacher. Jednocześnie lokal_30 oraz Fundacja Lokal Sztuki przystępują do tworzenia archiwum bogatej i wielowymiarowej twórczości Natalii LL.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury.
________________________________________
NATALIA LL
DOING GENDER
Curator: Agnieszka Rayzacher
Natalia LL is a living legend of the Polish avant-garde. In the 1960s and 70s she pioneered Polish performance art, experimental film and installation work, while also making important contributions to sculpture and photography. In 1970, together with Andrzej Lachowicz, Zbigniew Dlubak and Antoni Dzieduszycki, she established the influential art group and gallery “Permafo”. By the mid 1970s she was acclaimed internationally as an important voice in the emerging feminist critique of art. Her work “Consumer art” (1972) became an emblem of this new questioning of male-centred norms. It was seen on posters of Frauen Kunst- Neue Tendenzen in Innsbruck in 1975, and even made the cover of FlashArt. Even while being based behind the Iron Curtain, Natalia LL’s striking creative contribution led to her being invited to participate in many art exhibitions and conferences in the West.
This new exhibition, at lokal_30, aims to change the perception of Nataila LL as the author of just one major work: her justly renowned Consumer Art. Many myths attach to it, and many words have been written about it. Both have brought her to the attention of the international art scene. But this fame has focused attention on just one short period of her activity, marginalising her earlier, equally interesting achievements.
The exhibition will show for the first time Natalia LL’s photographic works made with Andrzej Lachowicz in Wroclaw in the mid 1960s. These are her first attempts to objectively capture an image of the human body. She develops this subject further in the series “Intimate Sphere” (1969), reaching full development in the early 70s with her permanent registration series: of road, time, and finally faces. These films and photographs introduce existential and erotic threads into analytical art. They are some of the most original works of the Polish conceptual art scene.
Many feminist interpretations of Natalia LL’s works see her emphasis on sexuality and eroticism as a defiant criticism of patriarchal social and cultural norms. Her works from the 1960s address the issue of forming women’s identity in opposition to the prevailing tradition. The photographs and recordings of the sexual act which make up the “Intimate Sphere” (1969) series are the result of her fascination with sensuality and the potential of human sexuality. They can be seen as a statement of exhibitionist bravery, breaking with the social conventions of Polish society during the turn of the 1960s and 70s, and at the same time as the banner of a social revolution happening at the time. They were also a knowing provocation against the ubiquitous censorship of totalitarianism. As a woman aware of the power of her sexuality, beauty, and youth bestow, Natalia LL turns these forces around to undermine social conventions; ultimately introducing her own body into the artwork, analysing her subjectivity and feeling forwards to the very limits of what an image can show.
During the exhibition there will be screenings of the film “America Is Not Ready For This”, by Karol Radziszewski. It details the film-maker’s search for Natalia LL’s presence in New York in 1977, where she travelled on a Kosciuszko Foundation stipend, and where she came across the leading artists of that time. Radziszewski interviews many artists who remember Natalia LL from her time in New York. The film is both a personal recollection of Natalia LL and a wider study of the developing Polish art scene of the 1970s.
A book introducing new opinions on Natalia LL’s oeuvre will be published in autumn 2013. It will include articles by Krzysztof Pijarski, Kazimiera Szczuka and more.
28.09-9.11.2013